Εκδήλωση στο Ηράκλειο για τις νευροεπιστήμες: «Γονίδια, εγκέφαλος και τεχνητή νοημοσύνη: Αλληλοεπιδράσεις και προοπτι-κές»
Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ γονιδίων, εγκεφάλου και τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται στο επίκεντρο της εκδήλωσης που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία για τις Νευροεπιστήμες (ΕΕΝ) την Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Ενημέρωσης για τον Εγκέφαλο.
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΚ) και του Ιδρύματος Τεχνο-λογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερεια-κού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης.
Πρόκειται για μια διεθνή εκστρατεία με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις νευροεπιστήμες και τα οφέλη της έρευνας του εγκεφάλου.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εγκέφαλος και Νους» (ΠΜΣ Ε&Ν), το Εργαστήριο Νευροψυχολογίας του Τμήματος Ψυχο-λογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Κέντρο Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης για τις Ανθρωπιστικές, τις Κοινωνικές και τις Επιστήμες της Αγωγής (ΚΕΜΕ-ΠΚ).
Τον συντονισμό της εκδήλωσης θα έχει η Παναγιώτα Ποϊράζη, Διευθύντρια Ερευνών στο Ιν-στιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ITE και εκλεγμένη Γενική Γραμματέ-ας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Εταιρειών για τις Νευροεπιστήμες. Καταξιωμένοι επι-στήμονες από τους συνεργαζόμενους φορείς θα εξετάσουν και θα συζητήσουν με το κοινό καίρια ερωτήματα και ζητήματα όπως:
Πάνος Σαπουντζής: Είμαστε ο εγκέφαλος μας;
Ο Ιπποκράτης, δύο χιλιετίες πριν, είχε με οξυδέρκεια υποστηρίξει πως οι αισθήσεις μας, η λογική, τα συναισθήματα, αλλά και οι διαταραχές τους, προέρχονται από τον εγκέφαλο. Σή-μερα, η σύγχρονη νευροεπιστήμη κατανοεί πως όσα σκεπτόμαστε, πράττουμε, θυμόμαστε και αισθανόμαστε καθορίζονται από τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ο μεταδιδάκτο-ρας Eρευνητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Πάνος Σαπουντζής θα επι-κεντρωθεί στην απάντηση του ερωτήματος αν τελικά, μπορούμε να ισχυριστούμε πως είμα-στε ο εγκέφαλος μας.
Στέφανος Μαστροθεόδωρος: Διαπροσωπικές σχέσεις, επιγενετικές παράμετροι, και ψυχική υγεία: Επηρεάζουν οι διαπροσωπικές σχέσεις τον τρόπο που εκφράζεται το γονιδίωμα;
Ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Στέφανος Μαστροθεόδωρος θα παρουσιάσει σύγχρονα δεδομένα σχετικά με τον τρόπο που η ποιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων συνδέεται στενά και αμφίδρομα με την ψυχική υγεία καθώς και ευρήματα αναφορικά με τα “βιολογικά αποτυπώματα” (π.χ. τη διαφορική μεθυλίωση του γονιδιώματος και άλλες επιγενετικές παραμέτρους) των διαπροσωπικών σχέσεων και της ψυχικής υγείας. Θα αναφερθεί, επίσης, στη σύνδεση των διαπροσωπικών σχέσεων, της ψυχι-κής υγείας και της μεθυλίωσης του γονιδιώματος παρουσιάζοντας δεδομένα σύγχρονων ε-μπειρικών ερευνών που διαφωτίζουν τη σύνδεση αυτή.
Σπυρίδων Χαυλής: Τεχνητά νευρωνικά δίκτυα με δενδρίτες: μια πιθανή λύση για τα σύγχρο-να ενεργοβόρα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης
Ο μεταδιδάκτορας Ερευνητής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, Σπυρίδων Χαυλής θα περιγράψει ευρήματα σύμφωνα με τα οποία η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) παίζει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της καινοτομίας και στη βελτίωση της αποδο-τικότητας σε διάφορους τομείς, προσφέροντας πιο έξυπνες λύσεις σε σύνθετα προβλήματα και βελτιώνοντας την καθημερινότητά μας. Ωστόσο, τα τρέχοντα συστήματα ΤΝ αποτελού-νται από εκατομμύρια έως δισεκατομμύρια παραμέτρους και καταναλώνουν πολύ ενέργεια. Ενσωματώνοντας νευρο-εμπνευσμένα χαρακτηριστικά στην ΤΝ, μπορούμε να δημιουργή-σουμε συστήματα που μιμούνται τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται πληροφορίες οδηγούμενοι σε πιο αποδοτικές και αποτελεσματικές εφαρμογές της ΤΝ.
Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 18:00 στην Αίθουσα Καστελλάκη του Επιμελητηρίου Ηρα-κλείου και θα ολοκληρωθεί στις 21:00, με ανοιχτή συζήτηση μεταξύ εισηγητών και συμμετε-χόντων.
Η Ελληνική Εταιρεία για τις Νευροεπιστήμες (ΕΕΝ) είναι επιστημονικός οργανισμός, μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νευροεπιστημών (FENS, www.fens.org) και του Διεθνούς Οργα-νισμού για την Έρευνα του Εγκεφάλου (IBRO, www.ibro.org). Στόχος της είναι η προώθηση της γνώσης σχετικά με το νευρικό σύστημα, η ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ ερευνητών διαφορετικών επιστημονικών πεδίων των νευροεπιστημών και η διασύνδεση της έρευνας σε όλα τα επίπεδα της βιολογικής οργάνωσης. Οι νευροεπιστήμες αποτελούν ένα διεπιστημονι-κό πεδίο που μελετά την ανάπτυξη, τη δομή και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, συνδυάζοντας γνώσεις από τη φυσιολογία, την ανατομία, τη μοριακή και αναπτυξιακή βιο-λογία, έως τη μαθηματική και υπολογιστική μοντελοποίηση, καθώς και την ψυχολογία. Ο βασικός στόχος είναι η κατανόηση των μηχανισμών μέσω των οποίων οι νευρώνες και τα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και την αλληλεπίδρα-ση του ανθρώπου με το περιβάλλον. Παράλληλα, οι νευροεπιστήμες εξετάζουν τι συμβαίνει όταν διαταράσσεται η λειτουργία του νευρικού συστήματος, μελετώντας νευρολογικές, ψυ-χιατρικές και νευροεκφυλιστικές διαταραχές.
Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εγκέφαλος & Νους» (ΠΜΣ Ε&Ν, https://brain-mind.med.uoc.gr/) είναι ένα δι-ιδρυματικό, διατμηματικό και διεπιστημονικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα που προσφέρεται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τε-χνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Στο πρόγραμμα συμμετέχουν η Ιατρική Σχολή, τα Τμήματα Επιστήμης Υπολογιστών, Φιλοσοφίας, Φυσικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, καθώς και τα Ινστιτούτα Πληροφορικής, Υπολογιστικών Μαθηματικών και Μοριακής Βιο-λογίας & Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ. Το ΠΜΣ Ε&Ν προωθεί μια ολιστική, διεπιστημονική προσέγγιση για την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και την ανάδυση της σκέψης, της συνείδησης και της συμπεριφοράς, γεφυρώνοντας τις Βιολογικές, Κοινωνικές και Θετι-κές Επιστήμες. Υπήρξε ένα από τα πρώτα μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ευρώπη που υιοθέτησαν αυτήν την προσέγγιση και ήταν το πρώτο δι-ιδρυματικό και διατμηματικό πρό-γραμμα στην Ελλάδα στον τομέα των Νευροεπιστημών. Πρόσφατα, το ΠΜΣ Ε&Ν πιστοποι-ήθηκε από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, πληρώντας όλες τις προδιαγραφές του Προτύπου Διασφάλισης Ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Το Κέντρο Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης για τις Ανθρωπιστικές, τις Κοινωνικές και τις Επιστήμες της Αγωγής (ΚΕΜΕ-ΠΚ, https://www.keme.uoc.gr/index.php/el/) είναι μία διεπιστημονική ερευνητική μονάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης, που εδρεύει στο Ρέθυμνο. Σε αυτό λειτουργούν ερευνητικά εργαστή-ρια και φιλοξενούνται ερευνητικές ομάδες καθώς και συνεργαζόμενοι ερευνητές, που εκπο-νούν έρευνα σε πεδία αιχμής με υψηλή κοινωνική και οικονομική προστιθέμενη αξία στις Ανθρωπιστικές, τις Κοινωνικές και της Επιστήμες της Αγωγής. Αποστολή του ΚΕΜΕ-ΠΚ είναι η προαγωγή της υψηλής ποιότητας έρευνας, της καινοτομίας και της αριστείας στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, καθώς και τις Επιστήμες της Αγωγής. Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζει τη διεπιστημονική έρευνα, τη μεταφορά τεχνογνωσίας, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, την κινητικότητα των ερευνητών, τις συνέργειες με εθνικούς και διε-θνείς φορείς και οργανισμούς, τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών.