Ο αγωγός MidCat δοκιμάζει την ενεργειακή αλληλεγγύη της ΕΕ
Η έκκληση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μεγαλύτερη «ενεργειακή αλληλεγγύη» της ΕΕ κατά την ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης θα μπορούσε να είναι δύσκολο να επιτευχθεί, όπως δείχνει ήδη το γαλλο-ισπανικό έργο του αγωγού φυσικού αερίου MidCat – που βρίσκεται σε αναμονή λόγω της συνεχιζόμενης αντίθεσης της Γαλλίας.
Μπροστά στην εκτίναξη των τιμών στα ύψη, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε 11 αναφορές στην ενεργειακή αλληλεγγύη κατά τη διάρκεια της ομιλίας της για την κατάσταση της Ένωσης την Τετάρτη (14 Σεπτεμβρίου).
Όμως, ένα παράδειγμα όπου αναμένεται η αλληλεγγύη της ΕΕ στο ενεργειακό μέτωπο – και συγκεκριμένα η κατασκευή του αγωγού MidCat – δείχνει πώς τα συμφέροντα των κρατών μελών μπορούν να υπερισχύσουν.
Η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Γερμανία αναζωπύρωσαν τις συνομιλίες για το σχέδιο του αγωγού φυσικού αερίου MidCat που συνδέει την Ισπανία και τη Γαλλία μέσω των Πυρηναίων, λέγοντας ότι θα μπορούσε να επιτρέψει την εξαγωγή 7,2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως στην κεντρική Ευρώπη, διπλασιάζοντας την τρέχουσα ικανότητα εξαγωγής φυσικού αερίου της Ισπανίας.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, ο MidCat θα συμβάλει στη σύνδεση της Ευρώπης με το δίκτυο τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Ισπανίας, μια κίνηση που θα συμβάλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης στην τρέχουσα αντιπαράθεση με τη Μόσχα για τις προμήθειες φυσικού αερίου.
Ωστόσο, το Παρίσι παραμένει απρόθυμο, λέγοντας ότι οι υπάρχουσες διασυνδέσεις υπολειτουργούν σήμερα και ότι ένας νέος αγωγός ορυκτού φυσικού αερίου δεν είναι απαραίτητος ενόψει των στόχων της Ευρώπης για καθαρή ενέργεια.
Σε αδιέξοδο από το 2019, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στον Τύπο στις 5 Σεπτεμβρίου ότι δεν υπάρχει «προφανής ανάγκη» για την επανεκκίνηση του έργου, διότι οι δύο αγωγοί που συνδέουν ήδη τη Γαλλία και την Ισπανία χρησιμοποιούνται μόνο στο 53% της χωρητικότητάς τους και οι εργασίες στον αγωγό θα μπορούσαν να επηρεάσουν το περιβάλλον.
Οι εμπειρογνώμονες συμφωνούν επίσης με τον Μακρόν, λέγοντας ότι το έργο ηλικίας 22 ετών είναι απλώς μια μικρή διασύνδεση μεταξύ δύο πόλεων που βρίσκονται κοντά σε τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης.
Τον Ιανουάριο του 2019, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές της Ισπανίας και της Γαλλίας αποφάσισαν ότι το έργο δεν είναι ακόμη ώριμο και συμφώνησαν να το σταματήσουν, εν αναμονή περαιτέρω αξιολογήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία συνήθιζε να θεωρεί τον αγωγό ως έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCI) που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ, έκτοτε το απέσυρε από τον κατάλογο.
«Ήταν υποψήφιο έργο για τον 4ο κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος, αλλά δεν συμπεριλήφθηκε στον 4ο κατάλογο PCI, αφού τόσο η Γαλλία όσο και η Ισπανία αντιτάχθηκαν στη συμπερίληψή του», δήλωσε στη EURACTIV αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επιπλέον, η ΕΕ έχει αυξήσει τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου και βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης 10 επιπλέον τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων πέντε στη Γερμανία.
Γαλλο-ισπανικές συνομιλίες
Τέλος της ιστορίας, λοιπόν; Όχι ακριβώς.
Υπό την πίεση της Ισπανίας και της Γερμανίας, ο Μακρόν δήλωσε ότι θα ήταν ανοιχτός σε συνομιλίες με τους εταίρους της ΕΕ, εάν μια νέα αξιολόγηση εμπειρογνωμόνων τον έπειθε για τη χρησιμότητα του έργου.
Στο έκτακτο συμβούλιο των υπουργών ενέργειας της ΕΕ στις 9 Σεπτεμβρίου, διεξήχθησαν συζητήσεις μεταξύ των υπουργών ενέργειας της Ισπανίας και της Γαλλίας, Τερέσα Ριμπέρα και Άγκνες Πανιέ-Ρουνασέρ, για τη σύσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων που θα καθορίσει τη χρησιμότητα του MidCat έως τον χειμώνα του 2023-2024.
Πριν από τη συνάντηση, η Ριμπέρα δήλωσε ότι ο MidCat θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία σε λιγότερο από ένα έτος.
Η Γαλλία θα πρέπει «να σκεφτεί πώς να βοηθήσει τους άλλους», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της στον ισπανικό ραδιοφωνικό σταθμό Onda Cero.
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, επιβεβαίωσε ότι είχε συνομιλίες με τον Σολτς για το θέμα τις τελευταίες εβδομάδες και συμφώνησε ακόμη και σε ένα σχέδιο Β – τη δημιουργία ενός νέου υπομεσογειακού αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Βαρκελώνης και Λιβόρνο που θα παρέκαμπτε τη Γαλλία.
Οι υποστηρικτές του MidCat κάλεσαν επίσης τις Βρυξέλλες να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση του έργου με 2 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά η έκκλησή τους έχει μέχρι στιγμής αγνοηθεί από την Επιτροπή.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τον αγωγό, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Τιμ ΜακΦι υπενθύμισε ότι το έργο δεν θεωρείται πλέον ευρωπαϊκό έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI).
Επιπλέον, οι «υποδομές ορυκτών καυσίμων» «δεν είναι πλέον επιλέξιμες για χρηματοδότηση, αλλά το υδρογόνο είναι», πρότεινε.
Μια σύνδεση υδρογόνου;
Ακολουθώντας αυτή τη γραμμή, οι υποστηρικτές του έργου προσπάθησαν να τοποθετήσουν το MidCat ως υποκατάστατο της στρατηγικής της ΕΕ για το υδρογόνο.
«Δεν είναι κάτι που επινοήσαμε εμείς, αλλά αυτό που λέει το σχέδιο RepowerEU», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Enagás, Αρτούρο Γκονζάλο Αϊζπίρι.
Η Ισπανία γίνεται ένας από τους νέους κόμβους υδρογόνου της Ευρώπης, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και η χρηματοδότηση της ΕΕ θα «συμβάλει στη μετατροπή της Καταλονίας σε μια από τις νέες κοιλάδες υδρογόνου της Ευρώπης», δήλωσε σε φόρουμ τον Μάιο.
Η Γαλλία, ωστόσο, φαίνεται να ανησυχεί περισσότερο για τη μακροπρόθεσμη σκοπιμότητα του έργου, ιδίως καθώς στόχος της ΕΕ είναι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων.
Μεταξύ της Γαλλίας που εστιάζει στη χρησιμότητα του έργου, της Ισπανίας που σκέφτεται το οικονομικό της συμφέρον και της Γερμανίας που αγωνίζεται για τον ενεργειακό εφοδιασμό, είναι σαφές ότι δεν είναι όλες οι χώρες της ΕΕ στην ίδια σελίδα.