Ο όρος «σύνδρομο Long covid» περιλαμβάνει τα συμπτώματα και σημεία αλλά και τις επιπλοκές, όψιμες ή μακροχρόνιες, που εμμένουν με την λοίμωξη.
Εκτός από την αντιμετώπισης της διασποράς του κορωνοϊού, σύμφωνα με το neakriti ,εισέρχεται και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων που αφήνει η νόσηση στους ασθενείς, με το λεγόμενο long covid. Τα άτομα που νόσησαν, σε μεγάλο ποσοστόμ εντός λίγων ημερών θα επανέλθουν στις συνθήκες της καθημερινότητάς τους. Υπάρχουν όμως και ορισμένες περιπτώσεις, όπου τα συμπτώματα επιμένουν ή εμφανίζονται 4 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη και συνεχίζουν για περισσότερο από 12 εβδομάδες.
Μακρά Covid-19, γνωστή επίσης ως σύνδρομο μετα-Covid, θεωρείται ότι υπάρχει όταν σε έναν άνθρωπο που αρρώστησε από κορονοϊό, ένα τουλάχιστον σύμπτωμα επιμένει για πάνω από ένα μήνα μετά την αρχική οξεία λοίμωξη. Εμμένοντα συμπτώματα εμφανίζονται συχνότερα σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Ωστόσο συμπτωματολογία που επηρεάζει την ποιότητα της ζωής των ασθενών μπορεί να εμφανίζεται και σε μη νοσηλευόμενους ασθενείς.
Συχνά συμπτώματα-επιπλοκές είναι τα παρακάτω:
Σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ), η νόσος, πέραν του αναπνευστικού, μπορεί να προσβάλλει πολλά συστήματα. Παρακάτω παρουσιάζονται τα κύρια συμπτώματα και νοσήματα/επιπλοκές του Post COVID συνδρόμου.
Αναπνευστικές επιπλοκές: Βήχας/δύσπνοια, μειωμένη ικανότητα για άσκηση και υποξαιμία, διάμεση πνευμονοπάθεια με μειωμένη διαχυτική ικανότητα και περιορισμό, αλλοιώσεις θαμβής υάλου και ινωτικές βλάβες στην απεικόνιση, πνευμονική εμβολή, σχετιζόμενες με το ανώτερο αναπνευστικό και ΩΡΛ (ανοσμία-αγευσία).
Καρδιαγγειακές: Αίσθημα παλμών, δύσπνοια και θωρακικό άλγος, μυοκαρδίτιδα, μυοκαρδιακή ίνωση, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, περικαρδίτιδα, ορθοστατική υπόταση.
Νεφρικές: Χρόνια νεφροπάθεια με μειωμένο EGFR έχει αναφερθεί 6 μήνες μετά.
Δερματολογικές: Η τριχόπτωση (είναι το κύριο σύμπτωμα και εμφανίζεται σε περίπου 20% των ασθενών), εξάνθημα (π.χ. κνίδωση).
Ρευματολογικές: Αντιδραστική αρθρίτιδα, ινομυαλγία, νοσήματα συνδετικού ιστού.
Ενδοκρινικές: Εμφάνιση ή επιδείνωση σακχαρώδους διαβήτη, υποθυρεοειδισμός, υποξεία θυρεοειδίτιδα, διαταραχές εμμήνου ρύσης.
Νευροψυχιατρικές: Καταβολή, μυαλγίες, κεφαλαλγία, αδυναμία, διαταραχές αυτόνομου, γνωσιακές διαταραχές, διαταραχές μνήμης, οσφρητικές/γευστικές διαταραχές, ανησυχία, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, μετατραυματικό στρες (PTSD).
Αγγειακές: Θρομβοεμβολικά επεισόδια (πνευμονική εμβολή, αρτηριακή θρόμβωση, εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση).
Ουρολογικές: Ακράτεια, σεξουαλική δυσλειτουργία.
Γαστρεντερικές: Έχει παρατηρηθεί παρατεταμένη απέκκριση του ιού στα κόπρανα ακόμα και σε ασθενείς με αρνητικό ρινοφαρυγγικό επίχρισμα. Η νόσος μπορεί δυνητικά να μεταβάλει το μικροβίωμα του εντέρου και να οδηγήσει σε εμφάνιση ευκαιριακών λοιμώξεων.
Άλλα: Παρατεταμένη δεκατική πυρετική κίνηση, απώλεια βάρους, έλλειψη βιταμίνης D, αλλεργίες και σύνδρομο ενεργοποίησης μαστοκυττάρων, χρόνια άλγη, επιδείνωση συννοσηροτήτων.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο με long covid - Τι δείχνει νέα έρευνα
Τα επίμονα συμπτώματα της λεγόμενης μακράς Covid-19, τα οποία διαρκούν για μήνες, είναι συχνότερα στις γυναίκες, στους ανθρώπους ηλικίας 50 έως 60 ετών και σε όσους είχαν γενικότερα κακή υγεία πριν την πανδημία, δείχνει μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές του Βασιλικού Κολλεγίου (King's) και του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), με επικεφαλής τους δρες Έλαν Τόμσον και Ντίλαν Ουίλιαμς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», ανέλυσαν στοιχεία για 6.907 ανθρώπους με Covid-19 (με βάση δέκα ξεχωριστές δειγματοληπτικές έρευνες), καθώς και ηλεκτρονικά αρχεία υγείας για 1,1 εκατομμύρια άτομα που είχαν διαγνωστεί με την ίδια νόσο.
Διαπιστώθηκε ότι συμπτώματα για περισσότερο χρόνο από 12 εβδομάδες ανέφεραν - ανάλογα με τη δειγματοληψία - το 8% έως 17% των ανθρώπων, με το 1,2% έως 4,8% από αυτούς να νιώθουν σοβαρά συμπτώματα. Η πιθανότητα μακράς Covid-19 αυξανόταν έως την ηλικία των 70 ετών. Το γυναικείο φύλο, η προπανδημική κακή κατάσταση της σωματικής ή ψυχικής υγείας, η παχυσαρκία και το άσθμα βρέθηκαν να είναι παράγοντες αυξημένου κινδύνου για μακρόχρονη Covid-19.
Τα παιδιά έως 14 ετών που μολύνθηκαν από τον κορωνοϊό μπορούν επίσης -όπως οι ενήλικες- να εμφανίσουν μακρά Covid-19 με συμπτώματα που διαρκούν τουλάχιστον για δύο μήνες, όπως επιβεβαιώνει μία νέα δανική επιστημονική έρευνα, η μεγαλύτερη του είδους της διεθνώς γι' αυτές τις ηλικιακές ομάδες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Σελίνα Κίκενμποργκ Μπεργκ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Κοπεγχάγης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο παιδιατρικό περιοδικό «The Lancet Child & Adolescent Health», ανέλυσαν στοιχεία για σχεδόν 11.000 παιδιά 0-14 ετών με θετικό τεστ κορονοϊού, καθώς και για 33.000 παιδιά χωρίς κορωνοϊό (η ομάδα ελέγχου για λόγους σύγκρισης).
Διαπιστώθηκε ότι όλες οι ηλικιακές ομάδες των παιδιών με Covid-19 είναι πιθανότερο να έχουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα δύο μήνες μετά την αρχική λοίμωξη: Τα ποσοστά μακράς Covid-19 ήταν 40% στις ηλικίες 0-3 ετών, 38% στις ηλικίες 4-11 ετών και 46% στις ηλικίες 12-14 ετών. Τα αντίστοιχα χαμηλότερα ποσοστά ήταν 27%, 34% και 41% για τα παιδιά χωρίς Covid-19.
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες έρευνες πάνω στη μακρόχρονη Covid-19 είχαν εστιάσει σε ενήλικες και εφήβους. Ορισμένα συμπτώματα (εναλλαγές ψυχικής διάθεσης, πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, κόπωση κ.ά.) μπορεί να εμφανιστούν και σε παιδιά χωρίς Covid-19, αλλά η νέα μελέτη δείχνει ότι τέτοια συμπτώματα συμβαίνουν κάπως συχνότερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα παιδιά που προηγουμένως είχαν αρρωστήσει από τον κορωνοϊό.
Τα συχνότερα παρατεταμένα συμπτώματα Covid-19 στις ηλικίες 0-3 ετών ήταν οι διαταραχές ψυχικής διάθεσης, τα εξανθήματα και οι στομαχόπονοι, στις ηλικίες 4-11 ετών οι εναλλαγές διάθεσης, οι δυσκολίες μνήμης και συγκέντρωσης και τα εξανθήματα, ενώ στις ηλικίες 12-14 ετών η κόπωση, οι διαταραχές διάθεσης και η δυσκολία μνήμης και συγκέντρωσης.