Κριτική για θέματα λειτουργίας του Δημοσίου ασκεί η Κομισιόν στην Έκθεση Αξιολόγησης του Προγράμματος Σταθερότητας και στην Έκθεση Μακροοικονομικών Ανισορροπιών εστιάζοντας, ειδικά, στα θέματα προσλήψεων μη μόνιμου προσωπικού.
Έτσι πέρα από εύσημα σε μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζει ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος που πρέπει να διανυθεί. “Η Ελλάδα συνεχίζει να κάνει βήματα προς τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης, αλλά η συνολική απόδοση παραμένει χαμηλή, κάτι που οφείλεται εν μέρει στην πρόκληση να προσελκύσει και να διατηρήσει στελέχη ειδικού βάρους”, επισημαίνει η Κομισιόν που προσθέτει ότι η δαπάνη για μισθούς υπερβαίνει το μέσο κοινοτικό όρο κυρίως λόγω των “στρατιών” συμβασιούχων, που από το 2018 προσλαμβάνονται συνεχώς.
“Η μισθολογική δαπάνη στο δημόσιο τομέα παραμένει συγκριτικά υψηλή. Αν και το μέγεθος του δημόσιου τομέα της Ελλάδας έχει μειωθεί από το 2010, το μισθολογικό κονδύλι παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Από το 2018, σημειώθηκε μια απότομη αύξηση του προσωρινού προσωπικού κατά σχεδόν 25%, ενώ ο αριθμός των μόνιμων υπαλλήλων παρέμεινε σταθερός, σε ευθυγράμμιση με τον κανόνα 1 πρόσληψη για κάθε 1 αποχώρηση”, προσθέτει η Κομισιόν.
Το πρόβλημα
Η αναφορά αυτή αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος που πέρα από τη δημοσιονομική πτυχή με τις επιβαρύνσεις στον προϋπολογισμό που ξεπερνούν και τα κοινοτικά δεδομένα, “ακουμπά” και ζητήματα πολιτικής προσλήψεων, αλλά και λειτουργικής επάρκειας της δημόσιας διοίκησης..
Ουσιαστικά το δημόσιο βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε συμβασιούχους, που προσλαμβάνονται με πιο γρήγορες διαδικασίες, από τις κυβερνήσεις, για να καλυφθούν άμεσες και συχνά νέες ανάγκες. Έτσι, όμως, δημιουργείται, μια κατάσταση που δεν ευνοεί την ομαλή διαδοχή στην ιεραρχία, τη δημιουργία στιβαρών δομών και την ανάδειξη μονίμων στελεχών, που θα “τραβήξουν” το κάρο τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, βέβαια, κρατούνται σε ομηρία χιλιάδες υπάλληλοι μέσα από συνεχείς συμβάσεις, με αποτέλεσμα να ευνοούνται και τάσεις που παραπέμπουν στο πελατειακό κράτος. Κι όλα αυτά παρά την μεγάλη προσπάθεια που καταβάλει το ΑΣΕΠ, αλλά και τους ελέγχους που κάνει σε όλες τις μορφές συμβάσεων.
Ουσιαστικά, τονίζεται ότι η “κυριαρχία” των συμβασιούχων υπονομεύει τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης. “Η διαδικασία επιλογής του προσωρινού προσωπικού δεν είναι τόσο εξονυχιστική όσο αυτή για τους μόνιμους υπαλλήλους” σημειώνει η Επιτροπή, θυμίζοντας ότι το 2021 η Ελλάδα υιοθέτησε μεταρρύθμιση για την ενίσχυση των διαδικασιών μέσω ΑΣΕΠ. “Ο υψηλός αριθμός συμβασιούχων μπορεί να οδηγήσει στην προσδοκία ότι αυτές οι θέσεις θα μετατραπούν σε μόνιμες, όπως ήταν η πρακτική πρόσφατα”, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παράλληλα υπογραμμίζει ότι το Δημόσιο “γερνάει” και κινδυνεύει να μείνει χωρίς στελέχη, κάτι που το βλέπει κανείς σε νοσοκομεία, ένα κομβικό κρατικό τομέας, όπου η θεσμική γνώση και η ομαλή διαδοχή κινδυνεύουν λόγω της απουσίας προσλήψεων μονίμων στελεχών. Όπως αναφέρει η Κομισιόν οι μισοί δημόσιοι υπάλληλοι είναι άνω των 50 ετών, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σύντομα η Ελλάδα θα βρεθεί προ μιας μεγάλης πρόκλησης να αντικαταστήσει γρήγορα, όλους αυτούς τους υπαλλήλους που αποχωρούν για σύνταξη. Πώς όμως θα διασφαλίσει ότι θα πάρει ικανά στελέχη από την αγορά με πολλαπλές δεξιότητες, όταν εμμένει σε “προσωρινές” λύσεις και πρακτικές.
Η λύση
“Το πολυετές πλάνο προσλήψεων σε συνδυασμό με τα ψηφιακά οργανογράμματα και την περιγραφή θέσεων εργασίας, θα βοηθήσουν στην προτεραιοποίηση των αναγκών και θα διασφαλίσουν ότι το νέο προσωπικό έχει τις επιθυμητές δεξιότητες”, σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης της Κομισιόν, που προτείνει αλλαγή του μισθολογικού πλαισίου, δηλαδή σύνδεση των αμοιβών με συγκεκριμένες θέσεις, ειδικά σε τομείς που το Δημόσιο δυσκολεύεται να προσελκύσει στελέχη υψηλών προσόντων. Ουσιαστικά η Κομισιόν “φωτογραφίζει” ένα νέο Μισθολόγιο στο Δημόσιο, με κίνητρα και μπόνους, χωρίς οριζόντιες πρακτικές σε σχέση με τις αμοιβές, κάτι που πιλοτικά προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών.
Κριτική της Αντιπολίτευσης
Μιλώντας πάντως πριν λίγες μέρες η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, στη συνεδρίαση της Συζήτηση Επίκαιρης Επερώτησης 55 Βουλευτών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ με θέμα: «Κομματισμός και Αναξιοκρατία στην επιλογή των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης» σημείωσε ότι «επιτελικό Κράτος της ΝΔ σημαίνει κομματικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης, πελατειακές σχέσεις, αδιαφάνεια, διασπάθιση του δημόσιου χρήματος με σωρεία αναθέσεων, απαξίωση του δημοσίου και στελέχωση των υπηρεσιών του με «γαλάζια παιδιά» και μετακλητούς».
Όπως είπε η κ. Ξενογιαννακοπούλου, “αμέσως μετά τις εκλογές του 2019 έγινε σαφής η πολιτική κατεύθυνση της Κυβέρνησης Μητσοτάκη όσον αφορά το κράτος και τη Δημόσια Διοίκηση. Πρώτο σχέδιο νόμου ήταν για το επιτελικό κράτος. Από εκεί ξεκινά η εφαρμογή μιας πολιτικής, η οποία έχει συγκεκριμένους στόχους: κομματικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης, ανάπτυξη ξανά πελατειακών σχέσεων - που εξάλλου είναι προτεραιότητα κάθε δεξιάς Κυβέρνησης - αδιαφάνεια, διασπάθιση του δημόσιου χρήματος μέσα από τη σωρεία αναθέσεων, που την περίοδο της πανδημίας να έχουν φτάσει τα 7 δισ. και ξανά μία λογική διαχωρισμού όσον αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους, απαξίωσης και συνεχούς στελέχωσης του δημοσίου με μετακλητούς, συμβασιούχους και «δικά μας παιδιά».
Μετακλητοί
Προσέθεσε, δε, ότι “οι μετακλητοί την περίοδο της διακυβέρνησης της Ν.Δ. έχουν κατά πολύ ξεπεράσει τους 3.000. Μιλάμε για μία αύξηση των αποδοχών των μετακλητών κατά 70%, με μείωση όμως κατακόρυφα των προσόντων τους, ήδη από το πρώτο σχέδιο νόμου του περίφημου επιτελικού κράτους. Κοστίζουν 70.000.000€ οι μετακλητοί της Κυβέρνησης Μητσοτάκη κάθε χρόνο στον κρατικό προϋπολογισμό, στο δημόσιο συμφέρον και στον ελληνικό λαό”.
Σε ό,τι αφορά στους συμβασιούχους, η κ. Ξενογιαννακοπούλου σημείωσε ότι “η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατοχύρωσε, μόλις βγήκαμε από τα μνημόνια, τον κανόνα 1:1. Για τις μόνικες προσλήψεις στο δημόσιο. Είχαμε δρομολογήσει 15.000 προσλήψεις στην Παιδεία και 10.000 μόνιμες προσλήψεις στο Ε.Σ.Υ. Όλες αυτές πάγωσαν ματά τις εκλογές, γιατί ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι δεν θέλει το 1:1, αλλά την επιστροφή στο μνημονιακό 1:5. Δηλαδή να μην σταθεί όρθια η δημόσια διοίκηση, να προχωρώσει η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών της, η πρόσληψη ημετέρων μετακλητών, καθώς και η εργολαβοποίηση, που πάλι από πίσω υπάρχουν πελατειακές σχέσεις.
Αντιθέτως, η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε και σε μεγάλο βαθμό πέτυχε -όσο πρόλαβε- να μετατρέψει σε αορίστου χρόνου μια σειρά από σχέσεις εργασίας συμβασιούχων. Τη μεγάλη προκήρυξη για την καθαριότητα στους δήμους, όπου 9.000 εργαζόμενοι απέκτησαν μόνιμη σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση στον τομέα της καθαριότητας, 3.200 πυροσβέστες, 4.500 στην ειδική αγωγή -τη μόνο που κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε- όπως επίσης δρομολόγησε και το «Βοήθεια στο Σπίτι» σε αυτήν την κατέυθυνση” τόνισε η τομεάρχης της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Οι αριθμοί
“Ποια είναι όμως σήμερα η πραγματικότητα, όσον αφορά τους συμβασιούχους;” διερωτήθηκε η κ. Ξενογιαννακοπούλοιυ τονίζοντας ότι: "Το 2019, όταν έφυγε ο ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση, οι συμβασιούχοι αντιστοιχούσαν στο 16% των μονίμων υπαλλήλων του δημοσίου. Σήμερα το 25% είναι συμβασιούχοι σε αναλογία με τους μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους, σε μία περίοδο που υπάρχει η δυνατότητα, αλλά δεν υπάρχει η κυβερνητική βούληση να προσληφθούν μόνιμοι υπάλληλοι. Αντίθετα, όπως κάνατε και με τον ΕΦΚΑ και με το Ε.Σ.Υ., προχωράτατε στην ιδιωτικοποίηση και την εισόδο μετακλητών στη δημόσια διοίκηση” κατέληξε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
news247.